Wikipedia Neden Yasaklandı? Wikipedia Neden Kapatıldı?
Wikipedia Neden Yasaklandı? Wikipedia Neden Kapatıldı?
Wikipedia, dünyanın en büyük internet ansiklopedisi olarak bilinen ve herkesin katkıda bulunabildiği bir site. Ancak Wikipedia'ya Türkiye'den 29 Nisan 2017 tarihinden 15 Ocak 2020 tarihine kadar erişim engeli vardı.
Peki, Wikipedia neden yasaklandı ve yasağın kaldırılması için neler yapıldı? Bu yazıda bu soruların cevaplarını arayacağız.
Wikipedia'ya erişim engelinin nedeni?
Wikipedia'ya erişim engelinin nedeni, Türkiye'nin Suriye iç savaşına destek vermekle suçlayan ve terör örgütleriyle iş birliği halinde göstermeye çalışan bazı İngilizce içeriklerdi. Bu içerikler, "Foreign involvement in the Syrian Civil War" (Türkçe: Suriye İç Savaşı'na yabancı müdahalesi) ve "State-sponsored terrorism" (Türkçe: Devlet destekli terörizm) başlıklı maddelerde yer alıyordu.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), bu içeriklerin kaldırılması için Wikipedia'ya uyarıda bulundu, ancak olumlu bir yanıt alamadı. Bunun üzerine BTK, 5651 sayılı Kanun'un 8/A maddesine dayanarak, Wikipedia'nın tüm dillerdeki versiyonlarına idari tedbir kararı aldı.
Wikipedia'nın yasağa karşı girişimleri?
Wikipedia'nın bağlı bulunduğu Wikimedia Vakfı, erişim engeline karşı hukuki mücadele başlattı. Vakfın avukatları Can Yeğinsu ve Gönenç Gürkaynak, Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği'ne başvurarak kararın kaldırılmasını istedi, ancak itiraz reddedildi.
Vakıf daha sonra Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvuruda bulundu. AYM, 26 Aralık 2019 tarihinde erişiminin engellenmesiyle ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti. Mahkeme sulh ceza hâkimliğinden Wikipedia'nın yasağının kaldırılmasını istedi. Karar 15 Ocak 2020 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlandı.
Batuhan Kenan korkmaz
Vakıf ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) de başvurdu. AİHM başvuruyla ilgili olarak Türkiye hükûmetine erişim yasağının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu olduğunu kanıtlaması için süre verdi. Ancak bu süreç tamamlanmadan önce Wikipedia'ya erişim engeli kaldırıldı.
Wikipedia'nın erişime açılması?
Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nin erişim engelinin kaldırılması talimatı ile Wikipedia, BTK tarafından 15 Ocak 2020 tarihinde fiilen erişime açıldı. Wikipedia toplamda 991 gün (2 yıl 8 ay 17 gün) boyunca engelli kaldı.
Wikipedia'nın erişime açılmasıyla birlikte siteye olan ilgi de arttı. Türkiye'den siteye giren kullanıcı sayısı Ocak ayında yaklaşık 30 milyona ulaştı. Wikipedia'nın kurucusu Jimmy Wales de Twitter hesabından Türkçe olarak "Hoşgeldiniz Türkiye!" mesajı paylaştı.
Wikipedia'nın yasaklanması ve kaldırılması, Türkiye'de internet sansürü ve ifade özgürlüğü konularını gündeme getirdi. Wikipedia'nın yasaklanması, Türkiye'nin uluslararası alanda da eleştirilmesine neden oldu. Wikipedia'nın kaldırılması ise, hukukun üstünlüğü ve demokrasinin işleyişi açısından olumlu bir adım olarak değerlendirildi.
