Russia Election Vladimir Putin!
Russia Election Vladimir Putin!
Rusya seçimi, Rusya'da devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerini kapsayan bir siyasi süreçtir. 2024 yılında yapılacak olan devlet başkanlığı seçiminde, mevcut başkan Vladimir Putin yeniden aday olacak. 2021 yılında yapılan parlamento seçiminde ise, Putin'in partisi Birleşik Rusya çoğunluğu elde etti. Rusya seçimleri, uluslararası toplum tarafından adil ve özgür olmadığı eleştirisiyle karşılaştı.
Rusya seçimi nedir?
Rusya seçimi, Rusya Federasyonu'nun yasama, yürütme ve yargı organlarını belirleyen bir siyasi süreçtir. Rusya seçimleri, anayasal olarak beş yılda bir yapılır. Rusya seçimleri, iki türden oluşur: devlet başkanlığı seçimi ve parlamento seçimi.
Devlet başkanlığı seçimi, Rusya'nın en üst düzey yürütme organı olan devlet başkanını seçer. Devlet başkanı, Rusya'nın başkomutanı, ulusal güvenlik konseyinin başkanı ve hükümetin atayıcısıdır. Devlet başkanı, en fazla iki dönem üst üste olmamak kaydıyla altı yıllık bir süre için seçilir. Devlet başkanı adayı olabilmek için, Rusya vatandaşı, en az 35 yaşında ve son 25 yıl içinde Rusya'da ikamet etmiş olmak gerekir. Devlet başkanı adayları, siyasi partiler tarafından veya bağımsız olarak seçmenlerin imzalarıyla desteklenerek belirlenir. Devlet başkanlığı seçimi, iki turlu bir sistemle yapılır. Birinci turda, adaylardan hiçbiri yüzde 50'den fazla oy alamazsa, en çok oy alan iki aday ikinci tura kalır. İkinci turda, en çok oy alan aday devlet başkanı seçilir.
Parlamento seçimi, Rusya'nın yasama organı olan Federal Meclis'in iki kanadını seçer. Federal Meclis, 450 sandalyeli alt kanat olan Devlet Duması ve 170 sandalyeli üst kanat olan Federasyon Konseyi'nden oluşur. Devlet Duması üyeleri, beş yıllık bir süre için seçilir. Devlet Duması üyelerinin yarısı, tek kişilik seçim bölgelerinde çoğunluk sistemiyle, diğer yarısı ise tüm Rusya'yı kapsayan bir seçim bölgesinde nispi temsil sistemiyle seçilir. Nispi temsil sisteminde, partilerin yüzde 5 barajı aşması gerekir. Federasyon Konseyi üyeleri, Rusya'nın 85 federal biriminden ikişer kişi olmak üzere altı yıllık bir süre için seçilir. Federasyon Konseyi üyelerinin biri, federal birimin yürütme organı tarafından, diğeri ise yasama organı tarafından belirlenir.
Rusya seçimi ne zaman yapılır?
Rusya seçimi, anayasal olarak beş yılda bir yapılır. Son parlamento seçimi, 17-19 Eylül 2021 tarihlerinde yapıldı. Son devlet başkanlığı seçimi ise, 18 Mart 2018 tarihinde yapıldı. Bir sonraki devlet başkanlığı seçimi, 15-17 Mart 2024 tarihlerinde yapılacak. Bir sonraki parlamento seçimi ise, 2026 yılında yapılacak.
Rusya seçimi nasıl sonuçlandı?
2021 yılında yapılan parlamento seçiminde, Putin'in partisi Birleşik Rusya yüzde 50,88 oy alarak 324 sandalye kazandı. Birleşik Rusya, bir önceki seçime göre 19 sandalye kaybetti, ancak çoğunluğunu korudu. İkinci sırada, yüzde 19,33 oy alarak 57 sandalye kazanan Komünist Parti geldi. Komünist Parti, bir önceki seçime göre 15 sandalye kazandı. Üçüncü sırada, yüzde 7,71 oy alarak 27 sandalye kazanan Adalet için Rusya Partisi geldi.
Adalet için Rusya Partisi, bir önceki seçime göre dört sandalye kazandı. Dördüncü sırada, yüzde 7,62 oy alarak 21 sandalye kazanan Liberal Demokrat Parti geldi. Liberal Demokrat Parti, bir önceki seçime göre 18 sandalye kaybetti. Beşinci sırada, yüzde 5,43 oy alarak 13 sandalye kazanan Yeni İnsanlar Partisi geldi. Yeni İnsanlar Partisi, ilk kez parlamentoya giren bir parti oldu. Diğer partiler ise barajı aşamadı veya tek kişilik seçim bölgelerinde birer sandalye kazandı.
2018 yılında yapılan devlet başkanlığı seçiminde, Putin yüzde 76,69 oy alarak dördüncü kez devlet başkanı seçildi. Putin, bir önceki seçime göre oylarını artırdı. İkinci sırada, yüzde 11,77 oy alarak Komünist Parti'nin adayı Pavel Grudinin geldi. Üçüncü sırada, yüzde 5,65 oy alarak Liberal Demokrat Parti'nin adayı Vladimir Jirinovski geldi. Dördüncü sırada, yüzde 4,30 oy alarak Sivil Girişim Partisi'nin adayı Ksenia Sobçak geldi. Diğer adaylar ise yüzde 2'den az oy aldı.
Rusya seçimi neden tartışmalı?
Rusya seçimi, uluslararası toplum tarafından adil ve özgür olmadığı eleştirisiyle karşılaştı. Rusya seçimlerinde, muhalefetin baskı altında tutulduğu, seçimlere katılımın engellendiği, seçmenlerin manipüle edildiği, oy verme sürecinin şeffaf olmadığı, oy sayımında hile yapıldığı, seçim sonuçlarının değiştirildiği iddia edildi. Rusya seçimlerinde, bağımsız gözlemcilerin, medyanın, sivil toplumun ve insan hakları savunucularının rolü kısıtlandı.
Rusya seçimlerinde, en önemli muhalif liderlerin, özellikle de hapisteki Aleksey Rivalni'nin seçimlere katılmasına izin verilmedi. Rusya seçimlerinde, Putin'in 2020 yılında anayasayı değiştirerek devlet başkanlığı süresini sıfırladığı ve 2030 yılına kadar iktidarda kalabileceği eleştirildi. Rusya seçimlerinde, Putin'in 2022 yılında Ukrayna'ya tam ölçekli bir saldırı başlatarak, ülkenin bir kısmını işgal ettiği ve seçimleri de bu bölgelerde yaptırdığı kınandı.
