NATO, son zamanlarda Türkiye ile yaşadığı gerilimler nedeniyle gündemde
NATO, son zamanlarda Türkiye ile yaşadığı gerilimler nedeniyle gündemde!
Peki NATO nedir, ne zaman kuruldu, hangi ülkeler üye ve Türkiye'nin NATO ile ilişkisi nasıl? Bu blog yazısında bu soruların cevaplarını arayacağız.
NATO, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün kısaltmasıdır. 1949 yılında, Soğuk Savaş döneminde, Batılı ülkelerin Sovyetler Birliği'ne karşı bir savunma ittifakı olarak kurulmuştur. NATO'nun temel amacı, üye ülkelerin toprak bütünlüğünü ve siyasi bağımsızlığını korumaktır. NATO, Birleşmiş Milletler Şartı'na uygun olarak, barış ve güvenliği sağlamak için kolektif savunma ve kriz yönetimi gibi görevler de üstlenmektedir.
NATO'nun kurucu üyeleri şunlardır: ABD, Kanada, Belçika, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz ve Birleşik Krallık. Daha sonra NATO'ya katılan ülkeler ise şöyledir: Türkiye ve Yunanistan (1952), Batı Almanya (1955), İspanya (1982), Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya (1999), Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya (2004), Arnavutluk ve Hırvatistan (2009) ve Kuzey Makedonya (2020). Böylece NATO'nun bugünkü üye sayısı 30'a ulaşmıştır.
Türkiye, NATO'ya katıldığı günden beri örgütün önemli bir üyesi olmuştur. Türkiye, coğrafi konumu, askeri gücü ve bölgesel etkisi nedeniyle NATO'nun stratejik ortağıdır. Türkiye, NATO çerçevesinde birçok operasyona katılmış, Balkanlar'dan Afganistan'a kadar pek çok kriz bölgesinde barış gücü olarak görev yapmıştır. Türkiye ayrıca NATO'nun füze savunma sisteminin bir parçasıdır ve örgütün en büyük ikinci ordusuna sahiptir.
Ancak son yıllarda Türkiye ile NATO arasında bazı sorunlar yaşanmaktadır. Bunların başında Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın alması gelmektedir. Bu karar, ABD ve diğer NATO üyeleri tarafından eleştirilmiş ve Türkiye'ye yaptırım uygulanmasına yol açmıştır. ABD ve NATO, S-400'lerin NATO'nun hava savunma sistemine uyumlu olmadığını ve F-35 savaş uçaklarının güvenliğini tehlikeye attığını iddia etmektedir. Türkiye ise S-400'leri ihtiyaç duyduğunu ve egemenlik hakkını kullandığını savunmaktadır.
Batuhan Kenan korkmaz
Türkiye ile NATO arasındaki diğer anlaşmazlıklar ise şunlardır: Suriye'deki iç savaşta Türkiye'nin desteklediği gruplarla ABD'nin desteklediği Kürt gruplar arasındaki çatışma; Doğu Akdeniz'de Türkiye ile Yunanistan arasında yaşanan enerji kaynakları ve kıta sahanlığı tartışması; Libya'da Türkiye'nin meşru hükümete destek vermesine karşı Fransa'nın darbeci general Hafter'e destek vermesi; Ermenistan-Azerbaycan savaşında Türkiye'nin Azerbaycan'a verdiği askeri ve diplomatik destek.
Tüm bu sorunlara rağmen, Türkiye ile NATO arasındaki ilişki tamamen kopmuş değildir. Türkiye, NATO'nun değerlerine ve kurallarına bağlı olduğunu belirtmekte ve örgütten ayrılmayı düşünmediğini ifade etmektedir. NATO da Türkiye'nin önemli bir müttefik olduğunu kabul etmekte ve diyalog yoluyla sorunları çözmeye çalışmaktadır. Türkiye ile NATO arasındaki iş birliği, hem Türkiye'nin hem de Avrupa ve Atlantik'in güvenliği için hayati önem taşımaktadır.
