Hilat Nedir Tarih? Hilat Nedir Kısaca, Osmalıca!
Hilat Nedir Tarih? Hilat Nedir Kısaca, Osmalıca!
Hilat, tarihi bir terimdir. Arapça kökenli bir kelime olan hilat, halife ve hükümdarlar tarafından verilen şeref elbisesi anlamına gelir.
Hilat, genellikle değerli kumaş veya kürkten yapılmış, üzerinde devletin renk, simge veya yazılarını taşıyan bir kaftan çeşididir.
Hilat giydirmek, Osmanlı Devleti'nde bir gelenek haline gelmiş, padişahların gönül almak, ödüllendirmek, yüceltmek veya cezalandırmak amacıyla devlet adamlarına, sanatçılara, din adamlarına veya yabancı elçilere hilat giydirdikleri görülmüştür.
Hilatın rengi de veriliş amacına göre değişiklik göstermiştir. Örneğin, siyah hilat giydirmek ölüm habercisi olarak kabul edilmiştir.
Hilat Nedir? Tarih Boyunca Hilat Giydirmenin Anlamı?
Hilat, tarihte halife ve hükümdarlar tarafından verilen şeref elbisesi olarak bilinir. Hilat, değerli kumaş veya kürkten yapılmış, üzerinde devletin renk, simge veya yazılarını taşıyan bir kaftan çeşididir.
Hilat giydirmek, Osmanlı Devleti'nde bir gelenek haline gelmiş, padişahların gönül almak, ödüllendirmek, yüceltmek veya cezalandırmak amacıyla devlet adamlarına, sanatçılara, din adamlarına veya yabancı elçilere hilat giydirdikleri görülmüştür. Hilatın rengi de veriliş amacına göre değişiklik göstermiştir. Örneğin, siyah hilat giydirmek ölüm habercisi olarak kabul edilmiştir.
Hilat kelimesi, Arapça "elbisesini çıkarmak, üzerinden çıkardığı elbiseyi başkasına vermek" anlamına gelen "hal'" kökünden türemiştir¹. Hilat geleneği, Türklerde İslamiyet'i kabullerinden önce de vardı ve muhtemelen Çinlilerden alınmıştı.
Eski Yakın Doğu kültürlerinden geldiği ileri sürülen geleneğin, Mısır'da Firavunlar döneminde ve Ahd-i Atik'te de mevcut olduğu anlaşılmaktadır¹. Hilat, İslam dünyasında Abbasi, Selçuklu, Fatımi, Memlük, Osmanlı gibi devletlerde yaygın olarak kullanılmıştır.
Osmanlı Devleti'nde hilat giydirmek, aynı zamanda hanedanın meşruiyetinin ve ona bağlılığın bir işareti olarak görülmüştür.
Hilat, padişahın sırtından çıkarıp verdiği en yüksek rütbeli hilat olup, bunun dışında sadrazam, vezir, kazasker, şeyhülislam, yeniçeri ağası, kapıcıbaşı, damat, baltacılar bölükbaşı, sanatçı, din adamı, yabancı elçi gibi kişilere de hilat giydirilmiştir². Hilatın rengi, devletin benimsediği renkte olurdu. Örneğin, Abbasi hilatı siyah, Selçuklu hilatı kırmızı, Fatımi hilatı beyaz renkteydi.
Osmanlı Devleti'nde ise hilatın rengi, veriliş amacına göre değişirdi. Kırmızı, yeşil, sarı, mavi, mor gibi renkler olumlu anlamlar taşırken, siyah, gri, kahverengi gibi renkler olumsuz anlamlar taşırdı². Siyah hilat giydirmek, padişahın ölümünü veya bir kişinin idamını haber vermek için kullanılırdı.
Hilat, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerine kadar devam eden bir gelenek olmuştur. Hilat, tarihte devletin gücünü, zenginliğini, kültürünü ve sanatını yansıtan önemli bir sembol olarak kabul edilmiştir.
